Mediacja jest formą rozwiązywania konfliktów, w której uczestnicy osoba trzecia, pomagająca stronom sporu w komunikacji, przedstawieniu wzajemnych oczekiwań i potrzeb oraz dojściu do akceptowanego kompromisu. Jest to proces dobrowolny i poufny, niepodlegający formalnościom. Finałem mediacji jest porozumienie obu stron.
Zastosowanie mediacji jest możliwe nie tylko w sprawach rodzinnych, ale również we wszystkich sporach, w których prawo dopuszcza zawarcie ugody.
Mediacja w sprawach rodzinnych
Mediacje w sprawach rodzinnych mają na celu osiągnięcie porozumienia pomiędzy małżonkami i dojście do wspólnych wniosków, dotyczących warunków rozstania, np.:
- sposobu sprawowania władzy rodzicielskiej,
- alimentów,
- przygotowania planu wychowawczego,
- podziału wspólnoty majątkowej.
Nie stosuje się ich jednak w sprawach o ustalenie ojcostwa (macierzyństwa), czy też pozbawienia albo zawieszenia władzy rodzicielskiej.
Zasada obowiązku zachowania tajemnicy mediacji
Każdy mediator ma obowiązek zachowania tajemnicy mediacji. Nie może on upubliczniać żadnych informacji, które uzyskał od stron sporu. Jeśli mediator został zwolniony z obowiązku zachowania tajemnicy mediacji, wówczas sąd ma prawo do powołania go jako świadka w postępowaniu sądowym. Pośrednik może również zapoznać się z aktami sprawy na wniosek stron konfliktu. Wynagrodzenie mediatora zależy głównie od cennika ośrodka mediacyjnego. Może ono być także ustalane przed rozpoczęciem procesu porozumiewawczego. Koszty mediacji ponoszą strony, zazwyczaj każda z nich płaci 50% całkowitego wynagrodzenia pośrednika. W postępowaniu mediacyjnym podjętym z postanowienia sądu wysokość należności mediatora w sprawach niemajątkowych wynosi 60 zł za pierwsze spotkanie, a każde następne to koszt ok. 30 zł. Jeśli postępowanie dotyczy praw majątkowych, wówczas wynagrodzenie mediatora odpowiada 1% wartości przedmiotu sporu. Do kosztów mediacji dolicza się także pieniądze za rozmowy telefoniczne, korespondencję itp.
Mediacje, dotyczące sposobu sprawowania władzy rodzicielskiej
W przypadku rozwodu albo separacji sąd zobligowany jest do ustalenia szczegółów wykonywania władzy rodzicielskiej nad wspólnym dzieckiem obu stron konfliktu. Ogromny wpływ na postanowienie instancji ma porozumienie ustalone w toku mediacyjnym. W trakcie tego procesu neutralny mediator zapoznaje obie strony z definicjami różnych typów opieki, uwzględniając warunki, które należy spełnić, by o taką władzę rodzicielską się ubiegać. Mediacje rodzinne pozwalają na: ustalenie kontaktów rodziców z dzieckiem, czy też zmianę kontaktów orzeczonych w sprawie o rozwód bądź separację. Po ustaleniu wszystkich szczegółów mediator przekazuje sądowi protokół. W przypadku braku ugody niezbędne jest wszczęcie postępowania sądowego.
Mediacyjne postępowanie dotyczy praw majątkowych
Przeprowadzenie mediacji to najtańszy sposób na ustalenie rozdzielności majątkowej. W trakcie procesu porozumiewawczego neutralny pośrednik stara się wypracować rozwiązania, będące korzystne dla obu stron konfliktu. Warto dodać, że przedmiotem mediacji mogą być także pasywa. Ugoda zawarta po postępowaniu mediacyjnym jest zatwierdzana przez sąd albo akt notarialny. Pierwsze posiedzenie mediacyjne odbywa się w neutralnych warunkach i terminie, odpowiadającym obu stronom sporu. Wszystkie te wytyczne ustalane są przed rozpoczęciem mediacji. W tradycyjnym ujęciu proces porozumienia składa się z kilkunastu etapów. Są to m.in. wybór strategii mediacji, analiza informacji, wypracowanie zaufania oraz przedstawienie możliwych rozwiązań. Mediacja w sprawach majątkowych kończy się formalnym porozumieniem obu stron konfliktu. Oczywiście, jest to poufna metoda rozwiązywania sporu.
Mediacja zgodna z zasadami współżycia społecznego
Ugoda zawarta w ramach przeprowadzonej mediacji musi być zgodna z zasadami współżycia społecznego. Nie dopuszcza się sytuacji, w której jednej ze stron konfliktu przysługują większe prawa i korzyści, nieadekwatne do rodzaju oraz przedmiotu konfliktu. Przeprowadzeniem mediacji zawsze zajmuje się neutralny mediator, mający szerokie kompetencje psychologiczne, pedagogiczne i socjologiczne. Mediatora wspólnie wybierają strony konfliktu lub sąd. W przypadku braku obiektywizmu postępowania mediacyjnego można wystąpić o zmianę mediatora.
Ogólny przebieg postępowania mediacyjnego jest zawsze taki sam, choć najważniejszymi determinantami są: przedmiot, rodzaj konfliktu oraz ogólne nastawienie obu stron. Czy można odbywać indywidualne spotkania z mediatorem? Tak, oczywiście. Co więcej, przepisy w zakresie prowadzenia mediacji, dopuszczają możliwość rezygnacji z procesu porozumiewawczego, niezależnie od jego etapu.
Mediacja to najlepszy sposób na zaspokojenie potrzeb rodziny w przypadku separacji albo rozwodu. Podstawowe zalety takiego rozwiązania to przede wszystkim możliwość sprawiedliwego rozstrzygnięcia sporu, a co za tym idzie, uniknięcie długiego postępowania sądowego. Szczegółowe informacje na temat mediacji rodzinnej dostępne są na stronie https://mediana.sos.pl/baza-wiedzy/mediacja-w-sprawach-rodzinnych/.
Komentarze